Cá ngão là một chi cá dạng cá chép bao gồm 5 loài đã được công nhận trong họ Cá chép (Cyprinidae). Tên khoa học Chanodichthys có ý nghĩa là “cá miệng rộng” và phù hợp với tên gọi khác của loài cá này ở Việt Nam
- Tên tiếng Việt: Cá ngão
- Tên tiếng Anh: Giant Barb
- Tên khoa học: Catlocarpio siamensis
- Tên gọi khác: Cá Trê Lớn, Cá Bống Đồng, Cá Kim Tuyến, Cá Bổng Rổng, Cá Phật Thủ
Thông tin phân loại
- Đây là thông tin phân loại học của cá ngão:
- Ngành: Chordata (Động vật có sống sống dây sống lưng)
- Lớp: Actinopterygii (Cá vây tia)
- Bộ: Cypriniformes (Bộ Cá chép)
- Họ: Cyprinidae (Họ Cá chép)
- Giống: Catlocarpio
- Loài: Catlocarpio siamensis
Phân bố của cá ngão
Cá ngão (hay còn gọi là cá chình) sinh sống ở các sông, hồ và đầm lầy ở châu Á, bao gồm Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản và Việt Nam. Trong tự nhiên, chúng thường xuất hiện ở các con sông lớn như sông Hồng, sông Mã, sông Lam…Ở Việt Nam, phân bố của cá ngão khá rộng, từ phía Bắc đến phía Nam, tuy nhiên chúng thường được tìm thấy ở các vùng sông và hồ ở miền đồng bằng sông Cửu Long và sông Mekong. Ngoài ra, các con cá ngão cũng có thể được nuôi trong các ao hồ trên toàn quốc.
Giá trị dinh dưỡng của cá ngão
Cá ngão là một loại thực phẩm giàu chất dinh dưỡng, đặc biệt là protein và các axit béo không no. Chúng cũng cung cấp nhiều vitamin và khoáng chất như vitamin B12, sắt và kẽm, giúp tăng cường sức khỏe, hỗ trợ quá trình trao đổi chất trong cơ thể, phát triển cơ bắp và tăng cường hệ miễn dịch.
Ngoài ra, cá ngão cũng là nguồn cung cấp omega-3, một loại axit béo có lợi cho tim mạch và não bộ. Omega-3 có thể giúp làm giảm mức đường huyết, giảm cholesterol và triglyceride trong máu, làm giảm nguy cơ bệnh tim và đột quỵ.
Tóm lại, ăn cá ngão có thể cung cấp cho cơ thể nhiều chất dinh dưỡng hữu ích và có lợi cho sức khỏe, đặc biệt là tim mạch và não bộ.
Sinh sản
Cá sinh sản vô tính (đẻ trứng). Chúng có khả năng đẻ trứng trong mùa nước lên, thường diễn ra từ tháng 3 đến tháng 7 tại Việt Nam. Cá cái sẽ đặt trứng trên các cành cây hoặc vật liệu khác bên dòng nước chảy nhẹ, sau đó cá đực sẽ đưa tinh trùng để thụ tinh. Quá trình phát triển của trứng sau đó sẽ diễn ra trong khoảng 4-5 ngày, sau đó trứng sẽ nở thành ấu trùng và tiếp tục phát triển thành cá con. Thời gian để cá con trưởng thành khoảng từ 1-2 năm.
Tập Tính Sinh học
Cá ngão là một loài cá nước ngọt lớn, có tập tính sinh học ở vùng sông suối và hồ nước đầm lầy ở Đông Nam Á, bao gồm Myanmar, Thái Lan, Lào, Campuchia và Việt Nam. Tập tính sinh học của cá ngão bao gồm:
– Môi trường sống: Cá ngão sống trong nước ngọt tại các con sông lớn, hồ nước đầm lầy, các kênh đào và hệ thống tưới tiêu. Chúng yêu cầu môi trường nước có nhiều oxy hơn so với nhiều loài cá khác.
– Thức ăn: Cá ngão là loài ăn tạp, chủ yếu ăn các loài thực vật như rong biển, tảo và các loài cây phủ đất khác cũng như động vật nhỏ như giáp xác, ốc, tép và cá chép non.
– Khu vực sinh sống: Cá ngão thường xuất hiện trong các dòng sông chảy nhanh hoặc các hồ nước có diện tích lớn, đặc biệt là ở những nơi có đáy bùn hoặc đáy cát.
– Mối quan hệ sinh học: Cá ngão có vai trò quan trọng trong hệ sinh thái nước ngọt, là một loài cá cơ bản trong chuỗi thức ăn ở các con sông và hồ nước. Chúng được săn bắt để làm thực phẩm và nuôi trồng thủy sản.
– Thời gian sinh sản: Cá ngão có thể đẻ trứng từ tháng 3 đến tháng 7 hàng năm, khi mùa nước lên. Cá cái đặt trứng trên các cành cây hoặc vật liệu khác bên dòng nước chảy nhẹ, sau đó cá đực đưa tinh trùng vào trứng để thụ tinh.
Công dụng của cá ngão
Cá ngão (tên khoa học là Pangasianodon hypophthalmus) là một loại cá nước ngọt thường được nuôi ở Việt Nam và các nước Đông Nam Á khác. Cá ngão có nhiều công dụng, bao gồm:
1. Thực phẩm: Cá ngão là một trong những loại cá ưa chuộng để chế biến thành các món ăn như canh chua, lẩu, chiên, nướng, hấp, xào, hay cả rang. Thịt cá ngao mềm, ngọt và giàu chất dinh dưỡng như protein, vitamin, khoáng chất, omega-3 và omega-6.
2. Xuất khẩu: Cá ngao là một trong những mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam với khối lượng xuất khẩu lớn đến các thị trường châu Á, châu Âu và Bắc Mỹ.
3. Thuốc: Nghiên cứu cho thấy cá ngao có chứa các hợp chất sinh học có tác dụng làm giảm đau, chống viêm và tăng cường miễn dịch. Các chiết xuất từ cá ngao cũng được sử dụng để điều trị các bệnh về da và viêm gan.
4. Thủy sản học: Cá ngao là một loại cá nuôi tiềm năng với khả năng sinh trưởng nhanh, chịu nhiều điều kiện khắc nghiệt và ít bị bệnh tật. Cá ngao được nuôi thương mại trong các ao nuôi và hệ thống thủy canh, là nguồn thu nhập quan trọng cho người dân nông thôn ở các vùng ven sông và ven biển.
Cá ngão và hiện trạng tại Việt Nam
Cá ngao là một loài cá quan trọng và phổ biến tại Việt Nam, tuy nhiên, hiện nay loài cá này đang đối mặt với nhiều thách thức và vấn đề về môi trường, kinh tế và chính sách.
Một trong những vấn đề chính là sự suy giảm nguồn lực cá ngao trong tự nhiên, do nạn đánh bắt quá mức, phá hủy môi trường sống của cá ngao, và sự can thiệp không đúng cách vào quá trình sinh sản của cá. Điều này đã dẫn đến giảm số lượng cá ngao tự nhiên, ảnh hưởng đến nghề cá và thực phẩm.
Ngoài ra, việc nuôi cá ngao cũng đang gặp nhiều thách thức. Kỹ thuật nuôi chưa được quản lý tốt, gây ra sự phát triển không đều của ngành nuôi cá, các trường hợp xả thải ô nhiễm từ nhà máy xử lý thủy sản cũng đã làm ảnh hưởng đến môi trường sống của cá ngao và gây ra ô nhiễm môi trường.
Để giải quyết các vấn đề này, các cơ quan chức năng cần phải đưa ra các chính sách và giải pháp hợp lý, nhằm bảo vệ và phát triển nguồn lực cá ngao trong tự nhiên, cũng như quản lý và nâng cao hiệu quả nuôi cá ngao để đảm bảo cung cấp thực phẩm an toàn và bền vững cho người tiêu dùng.
Các loài cá ngão phổ biến tại Việt Nam
Ở Việt Nam, có nhiều loài cá ngão được nuôi và khai thác trong hoạt động kinh tế:
1. Cá ngao ba trắng: Là loại cá ngao phổ biến nhất tại Việt Nam, thường được nuôi ở các ao hồ, đặc biệt là ở miền Nam.
2. Cá ngao đồng: Là loài cá ngao sống hoang dã sinh sản tại các con sông lớn ở miền Bắc, hiện nay cũng được nuôi thương phẩm ở một số vùng đồng bằng sông Hồng.
3. Cá ngao nước lợ: Là loài cá ngao sống hoang dã ở các con sông, hồ và đầm lầy ở miền Nam, được nuôi và khai thác thương phẩm.
4. Cá ngao ba chấm: Là loài cá ngao có giá trị kinh tế cao, thường được nuôi để lấy caviar.
5. Cá ngao đen: Là loài cá ngao sống hoang dã ở các con sông lớn ở miền Bắc, có giá trị kinh tế cao.
Ngoài ra, còn một số loài cá ngao khác như cá ngao xanh, cá ngao hồng, cá ngao đen châu Phi cũng được nhập khẩu vào Việt Nam để nuôi thương phẩm.
Vậy là qua bài viết này các bạn, hoiquanbancau.vn đã cho các bạn biết được tất tần tật về cá ngão đúng không nào. Đón xem chuyên mục từ điển về cá (Cá gì? Ở đâu?) của chúng tôi để có thêm kiến thức về các loài cá nhé