Từ điển về cá
Bách khoa toàn thư về cá cánh buồm
Th4
“Cá cánh buồm” là một loài cá được tìm thấy ở vùng biển đồng bằng ven biển Đông Nam Á, bao gồm Việt Nam. Cá có vây lưng to và được gọi là “cánh buồm” vì nó có hình dáng giống như một chiếc cánh buồm trong khi bơi trên mặt nước. “Cá cánh buồm” là một loại cá quý hiếm và là nguyên liệu để chế biến các món ăn truyền thống của người Việt như cháo cá, cá chiên nước mắm hay canh chua cá…
- Tên tiếng Anh của “cá cánh buồm” là sailfin flying fish.
- Tên khoa học của loài cá này là Parexocoetus brachypterus.
- Tên gọi khác của “cá cánh buồm” bao gồm: cá đuối cánh buồm, cá chim cánh buồm, và cá nhảy cánh buồm.
Thông tin phân loại
- Ngành: Chordata (Động vật có sống sống dây sống)
- Lớp: Actinopterygii (Cá vây tia)
- Bộ: Beloniformes (Bộ cá đuối)
- Họ: Exocoetidae (Họ cá nhảy)
- Giống: Parexocoetus
- Loài: Parexocoetus brachypterus
Phân bố của cá cánh buồm
Cá cánh buồm có phạm vi phân bố rộng khắp các vùng biển nhiệt đới và cận nhiệt đới ở châu Á, Úc và Thái Bình Dương. Tại Việt Nam, loài cá này được tìm thấy trong các vùng biển ven bờ từ Quảng Ninh đến Cà Mau và ở các khu vực biển trung tâm như Đà Nẵng, Nha Trang và Vũng Tàu. Cá cánh buồm thường xuất hiện gần bờ và sống đàn thành từng đàn lớn. Do là một loài cá quý hiếm và đang bị đe dọa bởi hoạt động đánh bắt của con người, nên việc bảo vệ và duy trì nguồn tài nguyên cá cánh buồm là rất quan trọng.
Giá trị dinh dưỡng của cá cánh buồm
Cá cánh buồm có giá trị dinh dưỡng cao và là một nguồn cung cấp chất đạm, chất béo và nhiều vitamin và khoáng chất khác. Cá cánh buồm có hàm lượng protein cao, giúp cơ thể tạo ra và duy trì mô cơ, phục hồi các tế bào, tái tạo các mô và hỗ trợ tiêu hoá.
Ngoài ra, cá cánh buồm cũng là một nguồn omega-3 và omega-6 tốt cho sức khỏe của con người, giúp bảo vệ tim mạch, giảm cholesterol xấu và tăng cường chức năng thần kinh. Cá cánh buồm cũng chứa nhiều vitamin như vitamin B12, vitamin D và khoáng chất như sắt, canxi và kẽm, giúp cơ thể khỏe mạnh.
Tuy nhiên, như với bất kỳ loại cá nào, việc ăn nhiều cá cánh buồm có hàm lượng thủy ngân cao có thể gây ra một số vấn đề sức khỏe. Do đó, bạn cần phải ăn cá cánh buồm với mức độ hợp lý và chọn những nguồn cung cấp cá đảm bảo về chất lượng và an toàn thực phẩm.
Sinh sản
Cá cánh buồm là một loài cá đẻ trứng, sinh sản bắt đầu từ tháng 3 đến tháng 5 trong khu vực biển Việt Nam. Các con cá cánh buồm trưởng thành sẽ tập hợp lại để đẻ trứng vào ban đêm dưới ánh trăng. Sau khi đẻ trứng, cá mẹ rời đi và để trứng nở tự nhiên.
Trứng của cá cánh buồm được đẻ trên mặt nước và có kích thước nhỏ, chỉ khoảng vài milimet. Sau khi trứng nở ra, các ấu trùng sẽ bơi lội trong môi trường nước để phát triển và trưởng thành. Các con cá cánh buồm trưởng thành thường sống thành đàn và di chuyển nhanh trên mặt nước bằng cách sử dụng vây lưng to giúp tạo ra sức đẩy.
Tập Tính Sinh học
Cá cánh buồm có tính sinh học rất đặc biệt và đa dạng. Chúng là một loài cá vượt biển, có thể bay lên khỏi mặt nước và di chuyển trên không không giống như các loài cá khác.
Cá cánh buồm sống thành từng đàn lớn và chúng thường di chuyển nhanh trên mặt nước bằng cách sử dụng vây lưng to giúp tạo ra sức đẩy. Khi gặp nguy hiểm hoặc cảm thấy bị đe dọa, chúng có thể bay lên khỏi mặt nước trong khoảng 50 mét trở lên và bay được khoảng 200 mét trên không trước khi rơi xuống lại nước.
Cá cánh buồm là một loài cá ăn plankton và các loài cá nhỏ khác. Nó có thể truyền được vài loại bệnh nhưng không có nguy hiểm cho con người.
Cá cánh buồm thường xuất hiện gần bờ và sống đàn thành từng đàn lớn, chúng phân bố rộng khắp các vùng biển nhiệt đới và cận nhiệt đới, và được sử dụng làm nguyên liệu để chế biến các món ăn truyền thống của người Việt.
Công dụng của cá cánh buồm
Cá cánh buồm có nhiều công dụng trong đời sống con người:
- Là nguyên liệu để chế biến các món ăn: Cá cánh buồm là một loài cá quý hiếm và được sử dụng như một nguyên liệu để chế biến các món ăn truyền thống ở Việt Nam như cháo cá, canh chua cá, cá chiên nước mắm…
- Sử dụng trong y học dân tộc: Theo y học dân tộc, nước lọc từ cá cánh buồm được sử dụng để điều trị bệnh hen suyễn.
- Được sử dụng trong ngành công nghiệp: Dầu cá cánh buồm được sử dụng làm nguyên liệu để sản xuất mỹ phẩm và các sản phẩm chăm sóc da khác.
- Thú chơi gần gũi với thiên nhiên: Cá cánh buồm thường có mặt ở nhiều khu vực biển và là một trong những động vật thú vị được người ta quan tâm, tìm hiểu và theo dõi.
Tuy nhiên, do tình trạng cá cánh buồm bị đe dọa bởi hoạt động đánh bắt của con người, nên việc bảo vệ và duy trì nguồn tài nguyên cá cánh buồm là rất quan trọng.
cá cánh buồm và hiện trạng tại Việt Nam
Cá cánh buồm là một loài cá quý hiếm và đang bị đe dọa bởi nhiều yếu tố khác nhau. Tại Việt Nam, công tác quản lý tài nguyên thủy sản cho cá cánh buồm vẫn chưa được triển khai hiệu quả, dẫn đến tình trạng đánh bắt và khai thác quá mức của loài cá này.
Theo báo cáo của Tổ chức Đánh giá Khoa học và Công nghệ Quốc tế (IUCN), trạng thái bền vững của phát triển các cộng đồng cá cánh buồm ở khu vực Đông Nam Á, bao gồm Việt Nam, đang có nguy cơ suy giảm nghiêm trọng do xuất hiện các hoạt động khai thác không bền vững, sử dụng thiết bị đánh bắt không bền vững và mất môi trường sống.
Vì vậy, việc bảo vệ và phát triển nguồn tài nguyên cá cánh buồm là rất cần thiết. Các biện pháp bảo vệ và quản lý tài nguyên thủy sản cho cá cánh buồm hiện nay đang được triển khai trong đó có việc hạn chế số lượng đánh bắt, quản lý khu vực cấm đánh bắt và tuyên truyền bảo vệ nguồn tài nguyên cá cánh buồm cho những người dân sống ven biển.
Các loài cá cánh buồm phổ biến tại Việt Nam
Tại Việt Nam, các loài cá cánh buồm phổ biến bao gồm:
- Cá cánh buồm đuôi dài (Parexocoetus mento): Là loài cá cánh buồm có thân tròn và đuôi dài hơn so với những loài khác. Chúng có màu sắc từ xanh đậm đến xám xanh và được tìm thấy ở các vùng biển ven bờ.
- Cá cánh buồm đuôi dẹt (Exocoetus monocirrhus): Là loài cá cánh buồm có đuôi dẹt, màu xanh lục pha xám hay nâu. Chúng sống ở vùng biển ven bờ và khu vực cận nhiệt đới.
- Cá cánh buồm đuôi chấm (Cypselurus poecilopterus): Là loài cá cánh buồm có đuôi nhọn và dài, màu sắc từ xanh đậm đến xanh lục pha xám. Chúng sống ở các vùng biển nhiệt đới và cận nhiệt đới.
- Cá cánh buồm đen (Hirundichthys rondeletii): Là loài cá cánh buồm có màu sắc đen hoặc xanh đen. Chúng sống ở khu vực biển ven bờ và được tìm thấy ở các vùng biển thuộc khu vực Đông Nam Á.
Các loài cá cánh buồm này đều có giá trị dinh dưỡng cao và được sử dụng làm nguyên liệu trong chế biến các món ăn, tuy nhiên việc đánh bắt quá mức và không bền vững đang gây ra tác động xấu đến nguồn tài nguyên cá cánh buồm. Do đó, việc bảo vệ và duy trì nguồn tài nguyên cá cánh buồm là rất quan trọng.
Vậy là qua bài viết này các bạn, hoiquanbancau.vn đã cho các bạn biết được tất tần tật về cá cánh buồm rồi đúng không nào. Đón xem chuyên mục từ điển về cá (Cá gì? Ở đâu?) của chúng tôi để có thêm kiến thức về các loài cá nhé
